Monthly Archives Sierpień 2015

Pragnąc uniknąć opisywanych powyżej błędów, trzeba w pierwszym rzędzie skontrolować liczbę szacunkową lampy, którą mamy zamiar używać do zdjęć. Jednocześnie trzeba też przekonać się, w jakim stopniu liczba ta zależna jest od stosowanego przez nas wywoływacza. W tym celu dokonujemy szeregu próbnych zdjęć, używając błony o czułości podanej przez producenta lampy przy określeniu normalnej liczby szacunkowej. Robimy kilka zdjęć, przyjmując liczbę zgodną z instrukcją fabryczną, a następnie kilka zdjęć tego samego obiektu, otwierając przy każdym następnym przysłonę obiektywu o jeden stopień. Po wywołaniu wybierzemy klatkę negatywu o prawidłowym kryciu i, wiedząc przy jakiej przysłonie została ona naświetlona, określimy sobie rzeczywistą liczbę szacunkową naszej lampy.

Inny wypadek zajdzie wówczas, gdy zdjęcie będzie wyraźnie nie doświetlone, przy czym wyklucza się wadliwy dobór przysłony. Oznacza to, że błysk nastąpił w momencie, gdy migawka centralna nie otworzyła się jeszcze całkowicie, a więc znaczna część energii świetlnej błysku nie mogła wpaść do wnętrza aparatu. Przy lampie spaleniowej oznacza to zbyt duże wyprzedzenie zapłonu. Jeżeli w grę wchodziła migawka szczelinowa i lampa spaleniowa, nie doświetlone zdjęcie oznaczać może również przesunięcie punktu zapłonu lampy w ten sposób, że większa część energii świetlnej błysku przypadnie na czas, gdy migawka jeszcze się nie otworzyła lub też już jest zamknięta. Przebieg błysku lampy elektronowej ma taki charakter, że nie może spowodować opisanego błędu. Lampa ta da nam albo prawidłowo naświetlone zdjęcie, albo też przy przesunięciu momentu zapłonu zdjęcie będzie w ogóle nie naświetlone.

Aby więc uzyskać pełną synchronizację błysku z migawką centralną, musi on wypaść dokładnie w chwili, gdy migawka jest całkowicie otwarta. Do spełnienia tego warunku kontakt włączający zapłon lampy błyskowej musi zamknąć się w odpowiednim momencie. W wypadku lampy spaleniowej zamknięcie to powinno nastąpić z wyprzedzeniem 16,5 milisekundy w stosunku do momentu całkowitego otwarcia listków migawki: jest to tzw. synchronizacja M. W lampie elektronowej natomiast styki muszą włączyć ją dopiero w tym momencie, gdy listki migawki odsłoniły cały otwór, a więc bez żadnego wyprzedzenia w czasie: jest to synchronizacja X. W migawce centralnej synchronizację można uzyskać przy wszystkich czasach jej otwarcia.

Na wywołanym negatywie występują poprzeczne smugi, ciemniejsze i jaśniejsze: przekopiują się one również na pozytyw. W wypadku błony małoobrazkowej te jaśniejsze i ciemniejsze smugi pokrywają się z odstępami otworów perforacji (fot. 78). Smugi te widoczne są szczególnie wyraźnie na dużych, jednostajnych partiach negatywu, jak np. niebo w krajobrazie itp.

W wypadku zdjęć wieczornych na ulicy miasta mamy do czynienia z zarejestrowanymi na błonie smugami świateł reflektorów i innych świateł przejeżdżających samochodów czy pojazdów. Zdjęcia takie dokonywane są ze statywu, a czas naświetlania wynosi przecież co najmniej kilkanaście sekund. Oczywiście wszystkie nieruchome przedmioty zarejestrują się na zdjęciu w sposób normalny. Natomiast sylwetki przejeżdżających ulicą samochodów, jako przedmioty zmieniające szybko swoje położenie, nie pozostawią na błonie żadnych śladów, po prostu nie zarejestrują się na zdjęciu. Czas, w jakim obraz ich działa na emulsję światłoczułą, jest zbyt krótki, aby nastąpiło jej naeksponowanie.

Przy silnych mrozach może się nawet na wewnętrznych powierzchniach soczewek obiektywu pokazać trochę szronu. Powstaje on z pary wodnej zawartej w powietrzu między soczewkami. Dostała się tam ona wraz z tym powietrzem w czasie montażu obiektywu w fabryce. Po wejściu z aparatem do ciepłego pomieszczenia i po ogrzaniu się całego obiektywu szron ten znika.

Osobne zagadnienie stanowi tu nastawianie ostrości w czasie powiększania, ponieważ płaszczyzna papieru, na który rzucamy obraz, nie jest równoległa do płaszczyzny negatywu. Ostrość nastawiamy więc mniej więcej na 1/3 długości obrazu, licząc od brzegu bliższego obiektywowi, a następnie zmniejszamy na tyle otwór przysłony obiektywu powiększalnika, aby dzięki odpowiedniej głębi ostrości uzyskać obraz ostry na całej powierzchni papieru. Przy naświetlaniu powiększenia pamiętać należy jeszcze i o tym, że ta jego część, która jest bliżej obiektywu (dół budynku), będzie z tego powodu podlegała nieco silniejszemu naświetlaniu niż pozostałe części obrazu. W celu uniknięcia nierównomiernego zaczernienia powiększenia należy tę część obrazu lekko przesłaniać w czasie naświetlania, aby wyrównać warunki ekspozycji na całej powierzchni.

W wypadku niedoświetlenia uzyskujemy negatywy wykazujące zaczernienie i szczegóły jedynie w światłach oraz ubóstwo tonów pośrednich. Jednocześnie cienie obrazu są zupełnie przejrzyste i nie wykazują żadnych szczegółów (patrz fot. 22: obok na fot, 23 dla porównania negatyw naświetlony prawidłowo). Z takich nie doświetlonych negatywów nie da się w żaden sposób uzyskać poprawnych pozytywów, mimo stosowania papierów o różnych gradacjach. Nie doświetlone zdjęcia wykonane na wysoko- czułych materiałach negatywowych wykazują po zrobieniu z nich powiększeń zwiększone ziarno.

Jeżeli na negatywie brak jakichkolwiek szczegółów w cieniach, żadne zabiegi laboratoryjne szczegółów tych nie przywrócą. Jedynie w tym wypadku, gdy przy mocno krytych światłach znajdujemy w cieniach dostateczny rysunek (zdjęcia prześwietlone obiektów o dużych kontrastach świetlnych), wówczas można podjąć próby uratowania takiego zdjęcia. Nie należy przy tym zapominać, że nigdy nie mamy gwarancji, czy nasze wysiłki zostaną uwieńczone całkowitym powodzeniem. Proces, który zastosujemy, ma za zadanie dać bardziej przejrzyste światła, a jednocześnie zmniejszyć rozpiętość kontrastów. Będzie on polegał na odbieleniu, a następnie powtórnym wywołaniu negatywu, przy czym wywołanie to ma w sposób zasadniczy wpłynąć na zmianę charakteru negatywu, Do odbielenia użyjemy kąpieli składają cej się z dwóch roztworów:

Na gotowym powiększeniu dają się zauważyć podwójne kontury sfotografowanych przedmiotów. Jeżeli negatyw był bez zarzutu, co można sprawdzić pod lupą (a najlepiej pod możliwie krótkcogniskowym obiektywem, tj. 20- -50 mm), wówczas przyczyną powstania omawianego zjawiska jest poruszenie powiększalnika lub maskownicy w czasie naświetlania powiększenia. Wystarczy nawet lekkie potrącenie powiększalnika, aby nastąpiło przesunięcie papieru fotograficznego w maskownicy. Takie przesunięcie w ciągu naświetlania trwającego kilka lub kilkanaście sekund musi pozostawić na powiększeniu widoczne ślady.