Przy wykonaniu powiększeń z dobrego negatywu wychodzą nam one zbyt miękkie, mdłe i szare albo odwrotnie – kontrastowe i pozbawione szczegółów' w światłach i cieniach. Jeżeli negatyw został prawidłowo naświetlony i wywołany, czyli kiedy możemy o nim powiedzieć, że jest dobry, wówczas odchylenia w charakterze pozytywów', o których była mowa nieco W’yżej, spowmdowane są błędami w doborze gradacji papieru fotograficznego.

Podane poniżej uwagi odnoszą się w równym stopniu do elektronowych lamp błyskowych, jak i do lamp spaleniowych. Błędy polegające na nierównomiernym naświetleniu negatywu lub też naświetleniu jedynie jego fragmentu omówione już były na str. 33. Typowym błędem związanym z wadliwym określeniem warunków ekspozycji będzie niedoświetlenie lub też prześwietlenie zdjęć wykonywanych przy użyciu światła błyskowego.

Na zdjęciu przy kilkakrotnym powiększeniu występuje wyraźna struktura ziarnista. Obraz nie jest jednorodny, lecz zbudowany z olbrzymiej ilości ciemnych drobnych punkcików.

Pośrodku negatywu na błonie zwojowej lub trochę z boku występuje regularna, okrągła i ciemna plama o średnicy ok. 1 cm. Czasem mogą być nawet dwie takie plamy: od plam mogą też ciągnąć się wzdłuż błony nieco jaśniejsze pasy tej samej co plamy szerokości.

Kiedy chcemy, aby nasze zdjęcie było niezwykłe, to właśnie dym, może być wspaniałym tematem do fotografowania. Często zdarza się, iż zdjęcia, których tematem jest dym, są tak naprawdę zlepkiem dwóch fotografii, gdzie najpierw uwiecznia się dym, a dopiero później dopasowuje do niego obiekt o odpowiednim kształcie. Złączenie dwóch oddzielnych fotografii to kwestia użycia programu do przerabiania zdjęć np. Photoshopa. Aby wykonać takie zadymione zdjęcie, zacznijmy od przywieszenia czarnego materiału, który posłuży nam jako tło. Ustawmy również kadzidełko ok. 30 cm od tylnej ściany, ale nie zapalajmy go od razu. Nocną lampkę ustawmy po prawej lub lewej stronie, skierowaną na końcówkę kadzidełka. Po drugiej stronie ok...

Fotografując obiektywem wyposażonym w automatyczną przysłonę zaskokową lub przyciskową, uzyskujemy nieoczekiwanie zdjęcia prześwietlone. Dzieje się tak, mimo iż za każdym razem dokonujemy starannego pomiaru oświetlenia fotografowanego przedmiotu i ustalamy na tej podstawie warunki prawidłowej ekspozycji. Jednocześnie jesteśmy pewni, że po naciśnięciu spustu aparatu przysłona zamyka się zawsze do nastawionej uprzednio wartości. Wykluczamy też błąd pomiaru ekspozycji.

Zdjęcia wykazują tutaj zaświetlenia w postaci nieregularnych smug idących spoza pola negatywu (patrz fot. 14). Ułożenie tych smug powtarza się najczęściej w sposób podobny na większości klatek. Nie jest to jednak reguła.

Fotografując wystawę sklepową, zazwyczaj na zdjęciu oprócz towarów wyłożonych na niej uzyskujemy też jeszcze obraz ulicy, przechodniów i przejeżdżających pojazdów odbitych w szybie wystawowej (patrz fot. 56). Podobnie, pragnąc sfotografować dno stawu lub jakiegoś innego płytkiego zbiornika wody o spokojnej powierzchni, natrafiamy na nieprzezwyciężone trudności. Od- bite od lustra wody chmury zniekształcają nam obraz, który chcieliśmy utrwalić.

W wypadku gdy jeden brzeg reprodukowanego dokumentu wychodzi na zdjęciu ostro, a drugi jest nieostry – oznacza to, że płaszczyzna tego dokumentu i płaszczyzna negatywu w aparacie nie były w stosunku do siebie idealnie równoległe. Należy pilnie przestrzegać tej równoległości: jej brak powoduje ponadto deformacje perspektywiczne obrazu. Konieczne jest też użycie niewielkiego otworu przysłony, a tym samym zwiększenie głębi ostrości.

Jak uniknąć zadymienia negatywów? Poza przestrzeganiem tych wszystkich wskazań, które wynikają z warunków przechowywania, obchodzenia się i wywoływania błon fotograficznych i które są opisane już w innych rozdziałach, trzeba zwrócić szczególną uwagę na postępowanie w ciemni. Otóż błony fotograficzne muszą zawsze znajdować się w zupełnej ciemności, toteż wszystkie czynności – ładowanie kasetek, zakładanie naświetlonej błony do koreksu itp. – zawsze wykonujemy w absolutnej ciemności. Dopiero po zamknięciu kasetki czy też koreksu możemy zapalić światło. Proces wywoływania przeprowadzamy zawsze na czas i nie stosujemy już dziś wzrokowej kontroli tego procesu. Wystarczy przeprowadzenie kilku prób, aby później móc zawsze uzyskać te same wyniki. Przyjmujemy zasadę stałych i standardowych warunków wywoływania i do nich dostosujemy sposób naświetlania naszych zdjęć.