WPŁYW MIGAWKI SZCZELINOWEJ NA ZNIEKSZTAŁCENIA OBRAZU

Na zdjęciach szybko poruszających się przedmiotów można niekiedy zaobserwować wyraźne skrócenie lub tez wydłużenie tych przedmiotów. Czasem prowadzi to również do pewnych zniekształceń ich formy. Najwyraźniej zjawisko to występuje przy fotografowaniu bardzo krótkimi czasami (rzędu 1/1000 sek.) szybko jadących samochodów, gdy oś optyczna obiektywu ustawiona jest prostopadle do kierunku ruchu. Wówczas na zdjęciu kola nie zachowują swego kolistego kształtu, lecz przyjmują postać elipsy, wydłużonej bądź w kierunku jazdy, lub też w kierunku pionowym. Przyczyny tych zjawisk wyjaśnione są na rys. 11. Przypuśćmy, że w naszym aparacie roletki migawki szczelinowej przebiegają z lewa na prawo. Jeżeli fotografowany samochód porusza się w kierunku ruchu migawki, a więc także z lewa w prawo, wówczas obraz samochodu rzucany przez obiektyw do wnętrza aparatu będzie poruszał się odwrotnie, czyli z prawa na lewo, zgodnie z prawami optyki geometrycznej. Roletki migawki i obraz samochodu będą przebiegały w przeciwnych kierunkach. Na błonie światłoczułej obraz naświetlany jest w miarę przesuwania się szczeliny migawki wzdłuż negatywu. Bardzo krótkie czasy rzędu 1/1000 sek. uzyskiwane są w ten sposób, że szczelina jest bardzo wąska. Poszczególne punkty błony będą więc naświetlane nie dłużej niż 1/1000 sek. Dlatego też samochód pędzący w rzeczywistości z wielką szybkością, na zdjęciu wyjdzie nieporu- szony. Czas przebiegu roletek wzdłuż całej długości negatywu jest jednak co najmniej dziesięciokrotnie dłuższy. Nic więc dziwnego, że od momentu, w którym szczelina migawki zaczęła rejestrować na błonie przód samochodu, aż do chwili gdy osiągnie ona jego tył, minie pewien okres czasu. Okres ten wystarczy, aby obraz pojazdu mógł przesunąć się nieco w stosunku do swojego pierwotnego położenia. Ponieważ ruch szczeliny migawki i ruch obrazu mają kierunki przeciwne, tył samochodu zostanie zarejestrowany bliżej jego przodu, niżby to wynikało z jego rzeczywistych propocji. W ten sposób całkowita długość samochodu zostanie skrócona, a koła zamienią się w elipsy wydłużone w kierunku pionowym.

Jeżeli szczelina migawki (roletki) przebiega w kierunku przeciwnym niż fotografowany pojazd, wówczas obraz pojazdu porusza się we wnętrzu aparatu zgodnie z ruchem roletek migawki. Najpierw zostanie zarejestrowany tył samochodu. W tym czasie gdy szczelina migawki będzie naświetlała kolejno poszczególne fragmenty samochodu, jego obraz będzie w dalszym ciągu posuwał się ku przodowi. Szczelina będzie niejako doganiała ten obraz w jego ruchu. W efekcie przód samochodu zostanie zarejestrowany dopiero w tym momencie, gdy cały obraz będzie już przesunięty ku przodowi o określony odcinek. O ten też odcinek samochód będzie wydłużony na zdjęciu w porównaniu z jego rzeczywistym wyglądem. Koła przybiorą kształt elipsy wydłużonej w kierunku jazdy.