„PIERŚCIENIE NEWTONA”

Na powiększeniu z błony małoobrazkowej w jednym lub kilku miejscach występują, koncentryczne nieregularne pierścienie składające się z zamkniętych na przemian jaśniejszych i ciemniejszych linii (fot. 83). Zjawisko to najwyraźniej można zaobserwować na ciemnych partiach pozytywu. Niektórzy zjawisko to nazywają również „morą”, a należałoby je raczej nazwać zmorą. Zmorą błony małoobrazkowej.

Bezpośrednią przyczyną powstawania „pierścieni Newtona” jest interferencja światła, jaka występuje w bardzo cienkich warstwach powietrza. Otóż jeżeli pomiędzy powierzchnią negatywu założonego do powiększalnika a znajdującymi się tam szybkami pozostanie cienka warstwa powietrza,wówczas wystąpi interferencja światła. Przy bezpośredniej obserwacji zjawisko to przybierze postać współśrodkowych, nieregularnych zamkniętych linii o tęczowych barwach. Ponieważ papier fotograficzny czuły jest wyłącznie na promieniowanie niebieskie, więc linie o takim zabarwieniu odwzorcują się na nim ciemno, natomiast linie czerwone będą na powiększeniu białe. Na wywołanym pozytywne uzyskamy linie współśrodkowe, na przemian jaśniejsze i ciemniejsze, które zepsują nam obraz.

Aby to niepożądane zjawisko wystąpiło, warstewka powietrza musi mieć określoną grubość. Przy grubości mniejszej lub większej od krytycznej, zjawisko nie wystąpi. Jeżeli więc negatyw albo ściśle przylega do szybki powiększalnika, albo ma odpowiednio duży luz, wówczas nasze obrazy będą wolne od „pierścieni Newtona”. Dodatkową przyczyną powstawania tych kręgów jest wygięcie powierzchni negatywu. Negatywy wygięte albo na skutek przesuszenia, albo też wskutek przechowywania ich zwiniętych w rolki, nie będą układały się w powiększalniku idealnie płasko. Zawsze znajdą się w nich takie miejsca, w których odległość negatywu od szybki osiągnie wielkość krytyczną i tam właśnie wystąpią „pierścienie Newtona”. Ulubionym ich miejscem jest bliskie sąsiedztwo perforacji.