Na powierzchni emulsji papieru mogą wystąpić dwojakiego rodzaju plamy: jasnożółte o jednostajnym zabarwieniu lub o kolorze od żółtego do rdzawego i niejednostajnym zabarwieniu. Ten drugi rodzaj plam może wystąpić również na odwrocie odbitki, zwłaszcza na jej brzegach. Jeden i drugi rodzaj plam widoczny jest wyraźnie dopiero po zakończeniu procesu wywoływania i utrwalania. Plamy można jednak zaobserwować wyłącznie przy świetle białym, najlepiej przy świetle dziennym. Są one natomiast zupełnie niewidoczne w świetle lampy ciemniowej.
Plamy pierwszego rodzaju spowodowane są złym utrwaleniem pozytywów, co szczegółowo opisane jest na str, 172. Przyczyną drugiego rodzaju opisywanych plam jest przeciągnięcie czasu wywoływania odbitek czy powiększeń ponad dopuszczalną normę. Produkty utleniania wywoływacza przesiąkają aż do warstwy barytowej znajdującej się pomiędzy emulsją a papierem, gdzie tworzą barwne związki chemiczne, które właśnie obserwujemy potem w postaci żółtych lub rdzawych plam. Czasem związki te przesiąkają jeszcze głębiej, aż do podłoża papierowego jest to przyczyną plam na odwrocie odbitki. Zanieczyszczenie utrwalacza wywoływaczem może również doprowadzić do rdzawych plam na emulsji odbitek fotograficznych.
Unikanie opisanych błędów polega przede wszystkim na pilnowaniu właściwego czasu wywoływania pozytywów (o czym była już mowa na str. 166). Dla przeciwdziałania zanieczyszczeniu utrwalacza przez wywoływacz trzeba stosować kąpiel przerywającą. Otóż po wyjęciu odbitek z wywoływacza należy zanurzyć je na okres 15 do 30 sekund do kąpieli stanowiącej 5-procentowy roztwór kwasu octowego w wodzie. Dopiero z tej kąpieli przenosimy odbitki do utrwalacza.
Rdzawo-żółte plamy nie dają się usunąć z gotowych odbitek. Spotykane niekiedy w literaturze przepisy na ich usuwanie powodują z reguły zmiany w samym obrazie, a najczęściej jego osłabienie, przy czym nigdy nie ma gwarancji, czy plamy, o które nam chodzi, znikną z odbitki. Tego rodzaju poprawek nie opłaca się przeprowadzać.
Leave a reply