ZNIEKSZTAŁCENIA PERSPEKTYWY OBRAZU PRZEZ OBIEKTYWY O RÓŻNYCH OGNISKOWYCH

Efekty uzyskiwane na zdjęciach dokonywanych przez obiektywy o ogniskowych odbiegających od ogniskowej standardowej nie są właściwie błędami w ścisłym tego słowa znaczeniu. Są to jedynie pewne zmiany perspektywy w stosunku do tego, co zwykliśmy uważać za normalne. Będziemy więc mieli zmiany wzajemnych stosunków wielkości przedmiotów znajdujących się w różnych odległościach od aparatu. Stosunki te będą ulegały zmianom wraz ze zmianą długości ogniskowej użytego do zdjęć obiektywu. Jeżeli jednali zniekształcenia tego typu nie są świadomie wybrane przez fotografującego spośród wielu możliwości, lecz powstają przypadkowo, w sposób niezamierzony, wówczas nabierają znamion błędu. Warto przy tym przypomnieć, że za normalną perspektywę uważamy perspektywę zdjęć wykonanych przy użyciu obiektywu o ogniskowej standardowej (patrz fot. 5). Ogniskowa standardowa wyrażona w milimetrach równa jest mniej więcej przekątnej formatu negatywu wyrażonej również w milimetrach. I tak np. dla formatu małoobrazkowego 24X36 mm za standardową uważa się ogniskową 45 lub 50 mm.

Przy zastosowaniu ogniskowej krótszej niż standardowa, czyli obiektywu szerokokątnego, uzyskamy efekt taki jak na fot. 6. Obiektyw szerokokątny podkreśla głębię przestrzeni na zdjęciu. W miarę oddalania się od aparatu przedmioty szybko maleją. Zwiększają się także pozorne odległości pomiędzy przedmiotami usytuowanymi w głąb. Natomiast ulega silnemu uwydatnieniu plan przedni przez to samo, że znajduje się blisko. Przedmioty położone blisko są oddawane na zdjęciu jako nieproporcjonalnie duże (patrz także zjawisko przerysowywania opisane na str. 86), natomiast przedmioty dalsze będą nieproporcjonalnie małe. Ciasny pokój fotografowany obiektywem szerokokątnym (chociażby dlatego, że zwykłym nie można objąć całości) okaże się na zdjęciu dużo obszerniejszy niż w rzeczywistości (patrz fot. 8). Nastąpi więc zafałszowanie rzeczywistych proporcji wnętrza i przedmiotów.

W starszych modelach obiektywów krótkoogniskowych, czyli szerokokątnych, występują zniekształcenia obrazów przedmiotów znajdujących się przy krawędzi zdjęcia. Twarze osób stojących z boku wychodzą szersze niż twarze osób znajdujących się blisko środka zdjęcia. Od wad tych wolne są szerokokątne obiektywy skonstruowane specjalnie dla lustrzanek jednoobiektywowych. U nas najbardziej znanym obiektywem tego rodzaju jest ,,Flek- togon” prod. Carl Zeiss, Jena.