Na zdjęciu przy kilkakrotnym powiększeniu występuje wyraźna struktura ziarnista. Obraz nie jest jednorodny, lecz zbudowany z olbrzymiej ilości ciemnych drobnych punkcików.
Przyczyna takiego stanu rzeczy jest dosyć oczywista. Emulsje światłoczułe są zawiesiną wielkiej ilości maleńkich kryształków chlorowcowych związków srebra (najczęściej bromków lub chlorków srebra) w warstwie żelatyny. Po wywołaniu miejsc naświetlonych takiej emulsji poszczególne kryształki zostają zredukowane do srebra metalicznego, tworząc ziarna obrazu fotograficznego.
Im bardziej czuła jest błona, tym większe kryształki bromku czy chlorku srebra zawiera jej emulsja i tym większe też będą ziarna wywołanego obrazu fotograficznego. Proces skupiania się światłoczułych kryształków w większe grupy przebiega w błonie nieustannie, chociaż jest to proces tak dalece powolny, że widoczne objawy można zaobserwować dopiero po upływie lat. W każdym razie błony przeterminowane lub trzymane w warunkach nieodpowiednich, np. w podwyższonej temperaturze, wykazują wyraźne zwiększenie ziarna. O błędach wynikających z niewłaściwych warunków przechowywania materiałów światłoczułych szczegółowo jest napisane na str, 119.
Jak uniknąć nadmiernej ziarnistości obrazu fotograficznego? Przede wszystkim nie używać do pracy błon przeterminowanych. Następnie stosowanie najczulszych błon o czułości 25 do 27° DIN ograniczyć do naprawdę uzasadnionych wypadków7, tzn. wówczas, gdy wymagają tego wyjątkowo trudne warunki oświetleniowe: będą to więc zdjęcia we wnętrzach przy ich naturalnym oświetleniu, zdjęcia sportowe, gdzie trzeba stosować bardzo krótkie czasy naświetlania itp.
Do fotografowania w plenerze zupełnie wystarczające są błony niskoczułe (10 do 15° DIN), a w7 ostateczności błony średnioczułe (17 do 21° DIN). Dla porównania ziarnistości naturalnej tych błon mamy dwa silnie powiększone w7ycinki zdjęć: na fot. 66 zdjęcie wykonane na błonie wysokoczułej, na fot. 67 – zdjęcie na błonie o niskiej czułości.
Naturalna ziarnistość emulsji fotograficznej może ulec dalszemu zwiększeniu nieodpowiednim naświetlaniem lub obróbką laboratoryjną, Do wywoływania błon należy stosować wywoływacze drobnoziarniste, które wprawdzie nie zmniejszają ziarna, ale przynajmniej nie powodują jego zwiększenia.
Leave a reply