ZADYMIENIE OBRAZU POZYTYWOWEGO

Pozytyw wykazuje zadymienie, co objawia się w ogólnym zszarzeniu obrazu i utracie niezbędnych kontrastów. Zadymienie charakteryzuje się tym, że obejmuje całą powierzchnię papieru, a więc zszarzeniu ulegają również i ozdobne białe marginesy poza obrazem.

Przyczyną zadymienia może być przeterminowanie papieru (patrz str. 117), niewłaściwe jego przechowywanie (str. 121), zbyt wysoka temperatura wywoływacza lub też zbyt długi czas wywoływania. Wreszcie decydujące znaczenie ma tu oświetlenie ciemni. Lampa zbyt jasna lub też nieodpowiedniego koloru spowodować może zadymienie pozytywów.

Sprawy związane z przeterminowaniem papieru, warunkami jego przechowywania oraz obróbki omówione były poprzednio. Pozostaje do omówienia sprawa właściwego oświetlenia ciemni. W wypadku papieru chlorosrebrowego, używanego do sporządzania odbitek stykowych, ciemnia może być oświetlona światłem żółtym lub żółtozielonym i to dosyć jasnym, ponieważ papiery te są stosunkowo niskoczułe. Wielokrotnie czulsze papiery bromo- srebrowe, na których wykonujemy powiększenia, wymagają światła pomarańczowego. Niektóre jednak gatunki papierów bro- mosrebrowych o uczuleniu ortochromatycznym muszą być obrabiane przy świetle czerwonym, co jest zawsze wyraźnie zaznaczone na opakowaniu papieru.

Przy tym wszystkim obojętną jest rzeczą, czy światło ciemniowe uzyskuje się ze specjalnych żarówek o bańkach z barwnego szkła, czy też z lamp ciemniowych, w których znajdują się zwykłe, białe żarówki zasłonięte odpowiednimi filtrami barwnymi. W obu wypadkach jednak moc żarówki nie powinna przekraczać 25 W, a odległość jej od miejsca pracy powinna zawierać się w granicach od 0,5 do 0,75 m. Po założeniu nowTej żarówki czy też nowego filtru trzeba przekonać się, czy ich światło nie powoduje zadymienia papieru. W tym celu kładziemy kawałek papieru fotograficznego w podanej odległości, zasłaniając jego połowę nieprzezroczystym kartonikiem. Po 5 minutach naświetlania lampą ciemniowy wywołujemy próbkę. Jeśli papier jest biały na całej powierzchni, oznacza to, że światło lampy ciemniowej jest odpowiednie.

Lekkie zadymienie pozytywu można usunąć krótką kąpielą w osłabiaczu Farmera (patrz str. 53). Przedtem jednak pozytyw musi być starannie utrwalony i wypłukany. Po osłabieniu znów płuczemy go co najmniej 30 minut. Taką metodę poprawiania pozytywu stosujemy tylko w stosunku do dużych powiększeń w stosunku do małych jest nieopłacalna.