BŁĘDY UTRWALANIA NEGATYWU

Negatyw po wysuszeniu wykazuje wryraźne mleczne zabarwienie, światła nie są całkowicie przejrzyste. Mleczne zabarwienie stanowią po prostu resztki światłoczułych soli srebra nie usuniętych całkowicie w procesie utrwalania. W tym wypadku utrwalanie trwało zbyt krótko lub też utrwalacz był nazbyt zużyty. W rezultacie negatyw nie został utrwalony do końca.

W celu uniknięcia tego błędu należy kontrolować wzrokowo i na czas cały proces utrwalania. Po 2 do 5 minutach trzymania błony w utrwalaczu można już otworzyć koreks i dalszy przebieg procesu obserwować przy jasnym świetle. Gdy zniknie mleczne zabarwienie negatywu, nie znaczy to jeszcze, że proces utrwalania został ukończony. Oznacza to jedynie, że światłoczułe sole srebra zostały zamienione na kompleksowe i bezbarwne sole srebra, które są nierozpuszczalne w wodzie. Dopiero dalsze działanie tiosiarczanu sodu na te sole powoduje głębsze reakcje chemiczne i zamianę ich na inne związki srebra, tym razem już rozpuszczalne w wodzie. Związki te mogą teraz bez większych trudności zostać usunięte z emulsji negatywu w czasie jego płukania końcowego. Dlatego też przyjmuje się jako ogólną zasadę, że błonę należy pozostawić w utrwalaczu jeszcze przez laki sam okres czasu, jaki minął od rozpoczęcia utrwalania do chwili zniknięcia mlecznego osadu. Proces utrwalania powinien zakończyć się całkowicie w ciągu 10 do 15 minut. Jeżeli negatyw w tym czasie nie zostanie całkowicie utrwalony, oznacza to, że utrwalacz jest nadmiernie wyczerpany. Utrwalacz jest na tyle tanią kąpielą, że nie ma sensu robić na nim oszczędności.

Opisywany błąd można usunąć na gotowym negatywie przez zanurzenie go na 10 minut w świeżym utrwalaczu. Jeżeli mleczne zabarwienie mimo to nie zniknie, znaczy to, iż w negatywie nastąpiły dalsze zmiany chemiczne (np. silne naświetlenie pozostawionego w emulsji bromku srebra, stanowiącego owo mleczne zabarwienie), wskutek czego resztki zawartych w negatywie soli srebra uodporniły się na działanie utrwalacza.